एम.एस.-डॉस
इंटरनल कमांड मध्ये कमांड सिन्टाक्स लहान असतात आणि यूज़र कडून वारंवार वापरल्या जातात शिवाय बूटिंग च्या वेळे मध्ये या कमांड सिस्टम मेमोरी मध्ये ही लोड केल्या जातात . उदा . Dir,Cls ,Ver ETC
एक्स्टेर्नल कमांड ह्या साइज़ ने मोठ्या आणि यूज़र कडून वारंवार वापरल्या जात नाहीत . ह्या कमांड हार्ड डिस्क किवा Floppy disk वर स्टोर केलेल्या असतात . ह्या कमांड मुळे प्रोग्राम रन करण्या साठी सोपे जाते . उदा . Fromat , Fdisk, Doskey ETC
१) Copy con :- पीसी मध्ये आपल्या नावाची फाइल बनवायची असेल तर c: ला कॉपी कोन ही कमांड आहे उदा. copy con ( File Name) आणि इंटर बटन प्रेस करावे ह्या मुळे तुम्ही जे नाव दिल आहे त्या नावाची फाइल बनाली असेल .
२) Dir :- ह्या कमांड मुळे तुम्ही बनवलेली फाइल पीसी मध्ये पाहता येते . उदा :- c:dir आणि इंटर बटन प्रेस करावे .
३) del :- del म्हणजे डिलीट तुम्ही केलेली एखादी फाइल डिलीट करण्या साठी del ह्या कमांड चा उपयोग करतात . उदा . c:del ( file Name)
४)rename :- ह्या कमांड मुळे तुम्ही बनवलेली आधीच्या फाइल चे नाव बदली करू शकता उदा . rename (old file name ) ( new file name )
5) Fdisk :- या कमांड मुळे हार्ड डिस्क ला पार्टीशन करता येते .
6) copy :- या कमांड मुळे आधी बनवलेल्या फाइल मधला डाटा आपल्याला दुसर्या फाइल मध्ये कॉपी करता येतो .
7) time :- या कमांड मुळे (HH:MM:SS) या सुरुपात आपण टाइम पाहू शकतो .
8) date :- या कमांड मुळे आपण पीसी मधील डेट पाहू शकतो .(MM -DD-YY)
9) cls :- ही कमांड स्क्रीन क्लेअर करण्या साठी वापरण्यात येते.
10) MD :- एम् डी म्हणजे मेक डायरेक्टरी होय म्हणजेच तुम्ही तुमच्या नावची डायरेक्टरी बनवू शकता . मग प्रशा असा पडेल फाइल म्हणजे नक्की काय फाइल म्हणजे आपण आणि डायरेक्टरी म्हणजे आपला परिवार आपले कुटुंब थोडक्यात फाइल म्हणजे आपल्या कुटुबातील व्यक्ति होय .ही कमांड उदा . md ( डायरेक्टरी नेम ) आणि इंटर बटन प्रेस करावे
संगणक पोर्ट्स
संगणक पोर्ट्स :- बाह्य उपकरणे CPU ला जोड़ण्यासाठी जे सॉकेट वापरले जाते त्याला पोर्ट असे म्हणतात . काही पोर्ट CPU बरोबर जोडलेले असतात तर काही कार्ड बरोबर जोडलेले असतात . जे मदर बोर्ड च्या स्लोंट मध्ये घातलेली असतात .
स्टैण्डर्ड पोर्ट :- PS/2 पोर्ट हे कीबोर्ड आणि माउस साठी फिक्स्ड पोर्ट असतात. नोर्मल पोर्ट हे जुन्या पीसीला असतात ज्यात कीबोर्ड तर माउस सीरियल पोर्टला जोडले जाते .
सीरियल पोर्ट्स :- माउस , कीबोर्ड मोडेम आणि CPU मधील अनेक उपकरणे जोडण्या साठी ह्या प्रकारच्या पोर्ट चा उपयोग होतो . सीरियल पोर्ट्स द्वारे एक वेळेस एक बीट डाटा पाठवला जातो आणि लांब ठिकाणी माहिती पाठवण्यासाठी सीरियल पोर्ट्स फायदेशीर ठरते .
प्यारेलल पोर्ट्स ( Parallel Ports ) :- जवळच्या अंतरावर मोठ्या प्रमाणात डाटा ने – आण करण्यासाठी बाह्य उपकरणे लावली जातात . ही पोर्ट ८ समांतर तरवारून ८ बिटचा डाटा एकाच वेळी पाठवतात . प्रिंटर पीसीला जोडण्यासाठी अश्या पोर्ट चा उपयोग करतात .
यु .एस. बी. पोर्ट (Universal Serial Bus ) :- हा पोर्ट आता हळु सीरियल आणि परल्लेल पोर्ट ची जागा घेत आहे . USB पोर्ट अतिशय वेगवान असतो . हां एक पोर्ट अनेक उपकरणे जोड़ण्या साठी उपयोगात येतो. USB १.१ मध्ये डाटा ट्रान्सफर करण्याचा वेग १२ एम् बीट्स आहे आणि USB २.० मध्ये हां स्पीड ४८० एम् बीट्स डाटा पर सेकंड ट्रान्सफर करण्यासाठी उपयोगात येतो . या स्पीडला हाई परफॉर्मेंस सीरियल पोर्ट असे ही म्हणतात .पेन ड्राइव , माउस , कीबोर्ड , वेबकैमरा, डिजीटल कैमरा , हंडीकैमरा व् अन्य
उपकरणे ह्या पोर्ट ला जोडतात.
जॉयस्टिक पोर्ट :- संगणक खेळ मध्ये जॉयस्टिक हे लोकप्रिय आहे . जॉयस्टिक माध्यमातुन वेग , दाब , दिशा यावर नियंत्रण ठेवून संगणक गमेसची म़जा लुटता येते . विशिष्ट कमांड्स किवा बटन, ट्रिगर या सारखे याला उपकरणे असतात .
VGA पोर्ट :- ह्या पोर्ट ला CPU च्या मदर बोर्ड वरुन निघालेले आउट पुट मॉनिटर च्या इनपुट ला जोडले जाते.
नेटवर्क पोर्ट :- ह्या पोर्ट ला नेटवर्क केबल (CAT-5) केबल जोडली जाते .
English